Đá ghép (ghép đôi, ghép ba) là sản phẩm được ghép một cách nhân tạo (gắn keo hoặc bằng phương pháp khác) từ hai, ba thành phần khác nhau. Các thành phần này có thể là đá quý tự nhiên, là các khoáng vật tự nhiên khác, các đá tổng hợp hoặc đá thay thế. Thông thường đá ghép đôi (doublet) gồm 2 phần, được gắn bằng một lớp keo dán không mầu, còn ghép 3 (triplet) có thể gồm 3 phần khác nhau được gắn bằng keo không mầu hoặc 2 phần với một lớp keo gắn có mầu ở giữa.

Viên đá dưới đây mà khách hàng gửi tới giám định tại DOJILAB, sau khi trải qua quá trình kiểm định đá màu, đã được xác định là saphir ghép đôi (sapphire doublet) (hình 1).

                                                            Hình 1: Viên Saphir ghép đôi được kiểm định tại DOJILAB.

Thoạt nhìn viên đá khá cuốn hút và không có gì đáng nghi ngờ, các tính chất vật lý, quang học đều khẳng định đây là saphir. Tuy nhiên, khi quan sát kỹ dưới kính hiển vi ngọc học bởi những giám định viên có kinh nghiệm, viên đá có những đặc điểm sinh trưởng mâu thuẫn nhau ở phần nóc và phần đáy (hình 2).

                                      Hình 2: Dấu hiệu Saphir tự nhiên ở phần nóc (ảnh trái) và dấu hiệu Saphir tổng hợp ở phần đáy (ảnh phải)

Ngoài ra, khi quan sát trong ánh sáng phân cực có thể thấy rõ đây là 2 mảnh ghép khác nhau với tính chất đa sắc không như nhau ở 2 mảnh (hình 3).

                                                                                 Hình 3: Viên Saphir quan sát dưới kính phân cực

Trong giao dịch mua bán, nếu chỉ nhìn bằng mắt thường, ngay cả những người kinh doanh đá quý có kinh nghiệm cũng có thể bị nhầm lẫn nếu viên đá được bán với mục đích xấu và không trung thực.