Hình 1. Viên emerald mắt mèo lớn bất thường, nặng khoảng 126ct. Ảnh: Shunsuke Nagai

Emerald kiểu mài khum đôi khi thể hiện hiệu ứng mắt mèo, và những viên emerald mắt mèo tương đối lớn thường được săn đón nhiều.

Phòng thí nghiệm GIA tại Tokyo gần đây đã kiểm tra một viên đá mài kiểu mài khum màu lục đặc biệt lớn, bán trong, có kích thước 31,3 x 26,2 x 20,9 mm, trong lượng xấp xỉ 126 ct (Hình 1). Viên đá có chiết suất đo điểm là 1,58 và hiển thị các vạch hấp thụ phổ của crom đặc trưng trong vùng mầu đỏ qua phổ kế cầm tay, và các tính chất ngọc học cơ bản xác định nó là emerald.

Hình 2. Những bao thể quan sát thấy trong viên emerald mắt mèo lớn này.

A: Các bao thể giống hạt mưa; trường quan sát 2,18mm

B: Các bao thể dạng hạt giống như các vẩy nhỏ phớt trắng chưa được xác định; trường quan sát 5,70mm

C: Tập hợp các tinh thể feldspar rất nhỏ phớt trắng được xác nhận bởi phổ Raman; trường quan sát 3,60 mm. Ảnh dưới kính hiển vi: Makoto Miura.

Viên emerald này chứa một lượng lớn bao thể phản chiếu giống hạt mưa, tạo ra hiệu hứng mắt mèo (Hình 2A), các bao thể dạng hạt giống vảy nhỏ phớt trắng (Hình 2B), và tập hợp các tinh thể rất nhỏ phớt trắng loại đã được xác định là feldspar bởi phân tích phổ Raman (Hình 2C).  Phổ hấp thụ cực tím/ khả kiến/ cận hồng ngoại cho thấy hai dải rộng của Cr³⁺ ở 430 và 600 nm với một dải rộng của Fe²⁺ quanh 850 nm và một dải rộng của Fe³⁺ ở 372 nm. Kết quả phân tích thành phần nguyên tố vết bằng Khối phổ nguyên tử plasma (ICP-MS) cho thấy viên emerald này có hàm lượng sắt cao (2800 – 2930 ppmw) và khoảng hàm lượng kali trung bình (67.8 – 74.3 ppmw), tương tự như dữ liệu đã công bố của emerald từ mỏ Belmont ở Minas Gerais, Brazil (ví dụ, S. Saeseaw et al., “Geographic origin determination of emerald”, Winter 2019 G&G, pp. 614 – 646). Các bao thể quan sát được trong viên emerald này cũng phù hợp với nguồn gốc từ Brazil (xem lại hình 2)

Brazil được biết đến là nơi nổi tiếng cung cấp các tinh thể emerald lớn. Một báo cáo trước đây (Summer 2015 Gem News International, pp. 200-201) đã mô tả một viên emerald mắt mèo từ Brazil nặng 43 ct. Viên emrald mắt mèo được kiểm định ở đây đáng chú ý bởi kích thước và độ trong suốt của nó, và nó là một trong những viên emerald lớn nhất mà một phòng thí nghiệm GIA đã kiểm định cho tới nay.

Theo Gem & Gemology, Winter 2022, Labnotes.